ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Ανανεώθηκε 4 Οκτωβρίου 2025
Η ΑΜΚΕ “Ως Αιδώ” δεσμεύεται για τη δημιουργία ενός ασφαλούς και υποστηρικτικού περιβάλλοντος για όλα τα παιδιά και τους εφήβους με τους οποίους έρχεται σε επαφή, άμεσα ή έμμεσα, μέσω των δράσεών της. Καμία μορφή βίας, απειλής, παραμέλησης ή κακοποίησης δεν είναι αποδεκτή. Όλα τα άτομα που συνεργάζονται με τον οργανισμό —προσωπικό, εθελοντές/ριες, συνεργάτες και εξωτερικοί συνεργάτες— φέρουν την ευθύνη να ενεργούν με βάση το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού και να αναφέρουν κάθε υποψία για βία, απειλή, παραμέληση ή κακοποίηση παιδιού, όπως αναλυτικά περιγράφεται στην παρούσα πολιτική.
Η πολιτική αυτή βασίζεται στη Σύμβαση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού (Ν. 2101/92), στη νομοθεσία για την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας (Ν. 4837/2021), και στις αρχές της μηδενικής ανοχής απέναντι σε κάθε είδους εκμετάλλευση.
Σκοπός
Η Πολιτική αυτή αποσκοπεί στην καθοδήγηση όλων των εργαζομένων, εθελοντών/ριών, συνεργατών και διοίκησης του οργανισμού σε θέματα που αφορούν:
- Τον σεβασμό της εθνικής νομοθεσίας για την παιδική προστασία και την διασφάλιση των δικαιωμάτων των παιδιών.
- Την εφαρμογή του Κώδικα Δεοντολογίας που παρατίθεται στο τέλος της παρούσας πολιτικής.
- Τις κατευθυντήριες αρχές για την προστασία των δικαιωμάτων των παιδιών, όπως αποτυπώνονται στην Σύμβαση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού.
- Τους ρόλους και τις ευθύνες τους όσον αφορά την προστασία των παιδιών.
- Τις διαδικασίες αναφοράς και διαχείρισης περιστατικών κακοποίησης ή παραμέλησης παιδιών.
- Την πρόληψη, αναγνώριση και διαχείριση κακοποίησης και παραμέλησης παιδιών.
- Τον ορισμό Υπευθύνου Παιδικής Προστασίας και μηχανισμού αναφοράς υποψίας περιστατικού κακοποίησης και παραμέλησης.
Ορισμοί
Ως «παιδί» νοείται κάθε ανθρώπινο ον μικρότερο των δεκαοκτώ ετών [1].
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η κακοποίηση ή κακομεταχείριση των παιδιών περιλαμβάνει όλες τις μορφές σωματικής ή συναισθηματικής κακής μεταχείρισης, σεξουαλικής παραβίασης, παραμέλησης ή εκμετάλλευσης για εμπορικούς ή άλλους σκοπούς, η οποία καταλήγει σε συγκεκριμένη ή δυνάμει βλάβη που αφορά τη ζωή, την ανάπτυξη και την αξιοπρέπεια του παιδιού, στο πλαίσιο μιας σχέσης ευθύνης, εμπιστοσύνης και ισχύος [2].
Ορισμένες μορφές κακοποίησης περιλαμβάνουν [3]:
Σωματική κακοποίηση: Ως σωματική κακοποίηση των παιδιών ορίζεται η χρήση σωματικής βίας σε βάρος ενός παιδιού η οποία έχει ως αποτέλεσμα, ή έχει υψηλή πιθανότητα να έχει ως αποτέλεσμα τη βλάβη στην υγεία του παιδιού, στην επιβίωση, στην ανάπτυξη ή την αξιοπρέπειά του.
Παραμέληση: Η παραμέληση περιλαμβάνει τόσο μεμονωμένα περιστατικά, όσο και ένα πρότυπο διαρκούς αποτυχίας του γονέα ή άλλου μέλους της οικογένειας να φροντίσει – στις περιπτώσεις που ο γονέας είναι σε θέση να το κάνει– έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω τομείς ανάπτυξης και ευημερίας του παιδιού: υγεία, εκπαίδευση, συναισθηματική ανάπτυξη, διατροφή, στέγη και ασφαλείς συνθήκες διαβίωσης.
Ψυχολογική-συναισθηματική κακοποίηση: Η ψυχολογική-συναισθηματική κακοποίηση περιλαμβάνει τόσο μεμονωμένα περιστατικά όσο και ένα πρότυπο διαρκούς αποτυχίας του γονέα ή φροντιστή/ριας να παράσχει στο παιδί ένα περιβάλλον αναπτυξιακά κατάλληλο και υποστηρικτικό, εφαρμόζοντας πρακτικές που έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στη συναισθηματική υγεία και ανάπτυξη του παιδιού.
Σεξουαλική κακοποίηση: Ως σεξουαλική κακοποίηση ορίζεται η εμπλοκή ενός παιδιού σε σεξουαλική δραστηριότητα η οποία παραβιάζει τη νομοθεσία, την οποία το παιδί δεν κατανοεί πλήρως και για την οποία δεν είναι σε θέση να συναινέσει ή δεν είναι αναπτυξιακά ώριμο να συναινέσει.
Αρχές Παιδικής Προστασίας
Ο οργανισμός “Ως Αιδώ” υιοθετεί τις παρακάτω αρχές για την προστασία των παιδιών:
- Αρχή της Μη Πρόκλησης Βλάβης (Do No Harm): Ο οργανισμός αναγνωρίζει ότι ενδέχεται να προκληθεί βλάβη ακόμα και ακούσια και δεσμεύεται στην αποτροπή και διαχείριση τέτοιων περιπτώσεων
- Μηδενική Ανοχή στη Βία: Κάθε μορφή βίας, κακοποίησης, παραμέλησης ή εκμετάλλευσης παιδιών απαγορεύεται και θα αντιμετωπίζεται άμεσα, σύμφωνα με την νομοθεσία και σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές.
- Βέλτιστο Συμφέρον του Παιδιού: Οι ανάγκες και η ευημερία του παιδιού αποτελούν τον πρωταρχικό οδηγό σε κάθε απόφαση.
- Σεβασμός στα Δικαιώματα των Παιδιών: Όλα τα παιδιά έχουν δικαίωμα στην προστασία από κάθε μορφή κακοποίησης και παραμέλησης, καθώς και στη συμμετοχή τους στις αποφάσεις που τα αφορούν.
- Ισότητα και Μη-Διάκριση: Όλα τα παιδιά έχουν ίσα δικαιώματα στην προστασία, ανεξαρτήτως φύλου, θρησκείας, εθνικότητας, σεξουαλικού προσανατολισμού, κοινωνικοοικονομικής κατάστασης ή άλλων περιστάσεων και χαρακτηριστικών των ίδιων ή των γονέων ή κηδεμόνων τους. Ο οργανισμός λαμβάνει θετικά μέτρα για να διασφαλίσει την ισότιμη και ποικιλόμορφη συμμετοχή παιδιών από διαφορετικά υπόβαθρα και την λήψη υπόψη των αναγκών και απόψεών τους.
- Προώθηση της Ευημερίας: Η ευημερία και η σωματική και ψυχική υγεία των παιδιών είναι προτεραιότητα σε κάθε δράση του οργανισμού.
- Συμμετοχή των Παιδιών: Τα παιδιά ενθαρρύνονται να συμμετέχουν άμεσα και ενεργά και να εκφράζουν τις απόψεις τους, οι οποίες λαμβάνονται σοβαρά υπόψη.
Ευθύνες και Ρόλοι
Όλο το Προσωπικό, Συνεργάτες και Εθελοντές/τριες του οργανισμού “Ως Αιδώ” έχουν την υποχρέωση να:
- Ενημερώνονται και δεσμεύονται εγγράφως για την Πολιτική Παιδικής Προστασίας.
- Εφαρμόζουν τον Κώδικα Δεοντολογίας που παρατίθεται στο τέλος της παρούσας.
- Αναφέρουν άμεσα οποιοδήποτε περιστατικό ή υποψία κακοποίησης στους αρμόδιους φορείς του οργανισμού.
- Να δημιουργούν και να προάγουν ένα ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον για τα παιδιά.
Η διοίκηση του οργανισμού “Ως Αιδώ” φέρει την ευθύνη για:
- Τη συνεχή ενημέρωση και εκπαίδευση των εργαζομένων και εθελοντών/τριών σε θέματα παιδικής προστασίας.
- Τη διασφάλιση ότι εφαρμόζονται οι κατάλληλες διαδικασίες πρόσληψης, με έλεγχο του ποινικού μητρώου και τακτική αξιολόγηση των υποψηφίων για εργασία και των εργαζόμενων απευθείας με παιδιά.
- Την άμεση αντιμετώπιση και διερεύνηση οποιασδήποτε αναφοράς υποψίας ή περιστατικού κακοποίησης.
Η Υπεύθυνη Παιδικής Προστασίας – Νιόβη Μιχαλοπούλου, Κλινική Ψυχολόγος, Συνιδρύτρια και νόμιμη εκπρόσωπος.
- Επιβλέπει την εφαρμογή της Πολιτικής σε όλα τα επίπεδα.
- Δέχεται, καταγράφει και διαχειρίζεται αναφορές περιστατικών κακοποίησης και παραμέλησης παιδιών.
- Ενημερώνει και συνεργάζεται με τις αστυνομικές και εισαγγελικές αρχές και κάθε άλλη αρμόδια υπηρεσία για τις αναφορές κακοποίησης και παραμέλησης παιδιών.
Διαδικασίες Αναφοράς και Διαχείρισης Κακοποίησης
- Αναφορά Κακοποίησης: Κάθε εργαζόμενος/-η, συνεργάτης/-ιδα ή εθελοντής/-τρια που υποψιάζεται ότι ένα παιδί έχει υποστεί ή κινδυνεύει να υποστεί κακοποίηση, πρέπει να ενημερώσει άμεσα την ως άνω αναφερόμενη Υπεύθυνη Παιδικής Προστασίας του οργανισμού. Η αναφορά καταγράφεται και ακολουθείται τυποποιημένη διαδικασία διερεύνησης. Προστατεύεται η εμπιστευτικότητα και η ασφάλεια του παιδιού αλλά και του αναφέροντος ατόμου.
- Διαχείριση Αναφορών: Η Υπεύθυνη Παιδικής Προστασίας θα αναλάβει την καταγραφή του περιστατικού, θα ενημερώσει τις αρμόδιες αρχές και θα συνεργαστεί μαζί τους για την διερεύνηση του περιστατικού.
- Υποστήριξη των Παιδιών: Σε κάθε περίπτωση υποψίας περιστατικού κακοποίησης ή παραμέλησης, ο οργανισμός θα παράσχει άμεση υποστήριξη στο παιδί, διασφαλίζοντας την απαιτούμενη ψυχολογική και ιατρική φροντίδα, αν είναι απαραίτητο. Σε περίπτωση επείγουσας ανάγκης, η ενημέρωση διαβιβάζεται άμεσα στις αρμόδιες αστυνομικές και εισαγγελικές αρχές.
Διαδικασίες Πρόληψης, Εκπαίδευσης και Στελέχωσης
Ο οργανισμός “Ως Αιδώ” δεσμεύεται να προάγει την πρόληψη της κακοποίησης παιδιών μέσω:
- Συνεχούς εκπαίδευσης του προσωπικού, των εθελοντών/ριών και των συνεργατών σε θέματα παιδικής προστασίας.
- Ενημέρωσης των γονέων και κηδεμόνων σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους.
- Καλλιέργειας κουλτούρας μηδενικής ανοχής στη βία και της προαγωγής του σεβασμού προς τα παιδιά.
- Όλες οι αγγελίες εργασίας περιλαμβάνουν ρήτρα δέσμευσης και υπαγωγής στην πολιτική προστασίας παιδιών. Οι υποψήφιοι/ες θα πρέπει να προσκομίζουν αντίγραφο Ποινικού Μητρώου, προκειμένου να διαπιστωθεί η μη καταδίκη για εγκλήματα βίας ή/ και εγκλήματα σε βάρος ανηλίκων. Παράλληλα, από την διοίκηση του οργανισμού ενδέχεται να διενεργηθεί έλεγχος προϋπηρεσίας αναφορικά με την προηγούμενη εργασία σε φορείς ή οργανισμούς παιδικής προστασίας.
Κώδικας Δεοντολογίας – Ενδεδειγμένη και μη ενδεδειγμένη συμπεριφορά
- Απαγορεύεται η ιδιωτική επαφή με παιδιά εκτός του πλαισίου της υλοποίησης των δράσεων του οργανισμού, χωρίς επίβλεψη.
- Απαγορεύεται η λεκτική, σωματική ή ψυχολογική βία, η απειλή βίας ή η δημιουργία απειλητικού περιβάλλοντος και η διακριτική μεταχείριση σε βάρος των παιδιών.
- Απαγορεύεται η σεξουαλική προσέγγιση παιδιών με οποιοδήποτε τρόπο.
- Απαγορεύεται η διανομή προσωπικών στοιχείων των παιδιών ή χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για την επικοινωνία με τα παιδιά.
- Η λήψη και επεξεργασία προσωπικών δεδομένων των παιδιών, επιτρέπεται μόνο σύμφωνα με τις ειδικές ρυθμίσεις του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων (Κανονισμός 2016/679) και ειδικότερα, μόνο στις περιπτώσεις που παρέχεται νόμιμα συγκατάθεση από τους γονείς ή κηδεμόνες ή που τα παιδιά βρίσκονται σε νόμιμη ηλικία ώστε να έχουν την σχετική δικαιοπρακτική ικανότητα να δώσουν την συγκατάθεσή τους. Σε κάθε περίπτωση, η χρήση των προσωπικών δεδομένων θα γίνεται μόνο για τους ορισμένους σκοπούς για τους οποίους δόθηκε η ως άνω (νόμιμα χορηγηθείσα) συγκατάθεση και για το προβλεπόμενο από τον Κανονισμό χρονικό διάστημα.
Επικοινωνία με τα Παιδιά και Διευκόλυνση της Συμμετοχής τους στις δράσεις
- Η παρούσα πολιτική θα παρουσιάζεται και θα εξηγείται στα παιδιά με τρόπο κατανοητό, φιλικό προς τα παιδιά και σύμφωνο με τις ανάγκες της ηλικίας και της ανάπτυξής τους.
- Αναπτύσσεται σχετικό υλικό (αφίσες, ενημερωτικά έντυπα, παιδική έκδοση υλικού) για την ενημέρωση ως προς την παρούσα πολιτική.
- Ο οργανισμός ενισχύει τη φωνή των παιδιών στις διαδικασίες που τα αφορούν, προκρίνοντας την συμμετοχή και την λήψη άμεσης ανατροφοδότησης από τα παιδιά, σεβόμενος τις ιδιαίτερες ανάγκες τους.
Παρακολούθηση και Αξιολόγηση της Πολιτικής
Η πολιτική αυτή εφαρμόζεται σε όλες τις δραστηριότητες του οργανισμού “Ως Αιδώ”. Η διοίκηση του οργανισμού δεσμεύεται να αξιολογεί περιοδικά την αποτελεσματικότητα της πολιτικής και να προβαίνει στις απαραίτητες προσαρμογές, ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τα δικαιώματα των παιδιών.
[1] Άρθρο 1, Ν. 2101/1992.
[2] WHO (1999), Report of the Consultation on Child Abuse Prevention. Geneva, σελ. 15, 29 31 Μαρτίου, Document WHO/HSC/PVI/99.1 και Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, Πρωτόκολλο Διερεύνησης, Διάγνωσης και Διαχείρισης Κακοποίησης και Παραμέλησης Παιδιών (ΕΣΠΑ 2007-2013), σελ. 11 επ.
[3] WHO & ISPCAN (2006), Preventing child maltreatment: A guide to taking action and generating Evidence (σελ. 10). Geneva: WHO και Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, Πρωτόκολλο Διερεύνησης, Διάγνωσης και Διαχείρισης Κακοποίησης και Παραμέλησης Παιδιών (ΕΣΠΑ 2007-2013), σελ. 11 επ.