Συχνές Ερωτήσεις

Όσο πιο νωρίς τόσο πιο καλά! Μπορεί να μην το πιστεύετε, αλλά έχετε ήδη ξεκινήσει, ακόμα κι αν δεν έχετε κάνει καμία συζήτηση, ακόμα κι αν το παιδί σας δεν έχει αρχίσει να μιλάει. Αλλά από τη στιγμή που γεννιούνται, τα βρέφη διαρκώς μαθαίνουν για τον κόσμο γύρω τους εμπειρικά.

Για παράδειγμα, όταν δέχονται τη φροντίδα σας με τα χάδια και τα καθησυχαστικά σας λόγια, μαθαίνουν τα πάντα για την εγγύτητα και την ασφάλεια. Και αυτό θα στηρίξει μια υγιή σεξουαλική εξέλιξή. Άρα τους μαθαίνετε σημαντικά πράγματα από την πρώτη κιόλας μέρα χωρίς να πείτε κουβέντα. Όταν τους μαθαίνετε όλα τα μέρη του σώματος τους με τη σωστή ορολογία, τους μαθαίνετε να μιλούν χωρίς να ντρέπονται για τα αναπαραγωγικά τους μέρη. Εμείς, όταν ήμασταν παιδιά, μάθαμε να κρύβουμε αυτές τις λέξεις του σώματος μας που συνδέονται με το σεξ, σα να είναι κάτι ντροπιαστικό. Όταν σέβεστε το όχι του, τους μαθαίνετε έμμεσα για τα όρια και τη σωματική αυτονομία.

Η σεξουαλική εκπαίδευση των παιδιών μας ξεκινάει από εμάς (και ιδανικά συνεχίζεται στο σχολείο). Όμως συχνά ανησυχούμε…να το πω τώρα; Το λέω σωστά; Μήπως του κινήσω την περιέργεια; Μήπως είναι σα να του λέω να πάει να το δοκιμάσει; Μήπως το σοκάρω; Μήπως είναι πολύ νωρίς; Δεν πρέπει να περιμένουμε να ρωτήσει πρώτα το παιδί;

Όχι! Ναι μεν, απόλυτα αναμενόμενες αυτές οι ανησυχίες, καθώς ζούμε ακόμα σε μια Ελληνική πραγματικότητα βαθιά συντηρητική όπου η ολοκληρωμένη σεξουαλική εκπαίδευση δεν υποστηρίζεται από το εκπαιδευτικό μας σύστημα.

“Γιατί θα πρέπει να μιλήσω όταν… ο ίδιος δεν ενδιαφέρεται, δεν το συζητά, θα σοκαριστεί” ;

«Δεν μιλάμε ώσπου να ρωτήσουν. Λέμε στο παιδί μόνο ότι χρειάζεται να ξέρει αυτή τη στιγμή”.

“Αν της τα πω δε θα τα επαναλάβει σε άλλους”;

“Αν μιλήσω στα παιδιά μου για το σεξ, δεν είναι σα να τους λέω να το κάνουν”;

Έρευνες δείχνουν ότι η Ολοκληρωμένη Σεξουαλική Εκπαίδευση έχει θετική επίδραση στη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και ευημερία των νεαρών ατόμων. Σε χώρες μάλιστα που εφαρμόζεται σωστά η Ολοκληρωμένη Σεξουαλική Εκπαίδευση οι δείκτες της σεξουαλικής υγείας (αριθμός ανεπιθύμητων εφηβικών εγκυμοσύνων και εκτρώσεων, σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων, ηλικία έναρξης σεξουαλική ζωής και λήψη προφυλάξεων) είναι υψηλοί.

Η σεξουαλική εκπαίδευση μαθαίνει στα παιδιά μας πώς να έχουν υγιείς, ευτυχισμένες και ικανοποιητικές σχέσεις, να παίρνουν ενημερωμένες αποφάσεις γύρω από το σεξ, να σκέφτονται κριτικά απέναντι σε παραπλανητικές πληροφορίες – πολλές από αυτές στο διαδίκτυο -να υποστηρίζουν όσα άτομα βρίσκονται στο περιθώριο και να αγαπούν τον εαυτό τους γι’ αυτό που είναι. Τους εφοδιάζει με δεξιότητες επικοινωνίας και λήψης δικών τους αποφάσεων σχετικά με τη σεξουαλικότητα και τη σεξουαλική τους υγεία. Τους βοηθά να κατανοήσουν και να απολαύσουν τη σεξουαλικότητά τους, να αναλάβουν την ευθύνη για τη δική τους σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και τα δικαιώματά τους, και να σεβαστούν τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και τα δικαιώματα των άλλων.

Από τώρα! Όσο πιο μικρό είναι ένα παιδί τόσο πιο εύκολα απορροφάει την πληροφορία, και μαθαίνει να μιλάει ανοικτά μαζί μας για ότι το απασχολεί. Όπως από μικρά μαθαίνουν να μην πειράζουν τις πρίζες πριν τα χτυπήσει το ρεύμα ή να περνάνε το φανάρι με το πράσινο πριν τους χτυπήσει αυτοκίνητο, έτσι και με το σώμα, τις σχέσεις και τη σεξουαλικότητα σε κάθε φάση της ζωής τους έχουμε κάτι να τους μάθουμε. Και είναι πολύ σημαντικό αυτές οι κουβέντες να συνεχίζονται και να εξελίσσονται μαζί με το παιδί, και να ξεκινούν πολύ πριν τους βρουν οι ορμονικές αλλαγές της εφηβείας, και έχουν ήδη εκτεθεί σε πορνογραφικό υλικό.

Στην εφηβεία, αν δεν έχουμε φροντίσει να μιλάμε ανοιχτά από νωρίς και μην έχοντας χτίσει μια σχέση εμπιστοσύνης και ανοικτής επικοινωνίας γύρω από το σεξ, ίσως τα βρούμε σκούρα. Θα πρέπει ταυτόχρονα να δεχτούμε ότι δε θα θέλουν να μας μιλήσουν, αλλά να σιγουρευτούμε ότι οι πηγές πληροφόρησης τους είναι αξιόπιστες, και επιστημονικά έγκυρες.

Πάρτε βαθιά ανάσα. Προετοιμαστείτε για μια φανταστική εμπειρία! Πως να την κάνετε πιο εύκολη; Κάποια χρήσιμα tips:

Ξεκινήστε νωρίς. Παρουσιάστε το θέμα όταν τα παιδιά σας είναι μικρά. Απαντήστε στις ερωτήσεις απλά και φυσικά. Και πάντα επιστημονικά!

Πάρτε την πρωτοβουλία Εάν το παιδί σας δεν έχει αρχίσει τις ερωτήσεις σχετικά με το σεξ, βρείτε μια καλή ευκαιρία να το φέρετε εσείς. “Είδες πόσο μεγαλώνει η κοιλιά της μαμάς του Πέτρου; Αυτό συμβαίνει επειδή έχει ένα μωρό. Ξέρεις πώς μπήκε το μωρό μέσα της;”

Έχετε μια έτοιμη ατάκα για τις δύσκολες στιγμές, όπως: “Αυτή είναι μια καλή ερώτηση, ας μιλήσουμε γι’ αυτό όταν πάμε σπίτι”. Και φροντίστε να το κάνετε.

Αν δεν γνωρίζετε την απάντηση ή ντρέπεστε, πείτε το, αλλά επαναφέρετε το αργότερα. “Αυτή είναι μια καλή ερώτηση. Θέλω λίγο χρόνο για να το σκεφτώ  για να σου δώσω μια καλή απάντηση”. “Είναι απόλυτα φυσιολογικό ότι αισθανόμαστε άβολα, αλλά σ ‘αγαπώ και νοιάζομαι για σένα, και για αυτό θα πρέπει να μιλήσουμε για σημαντικά πράγματα όπως αυτό. Με τον καιρό θα γίνει πιο εύκολο”.

Προσπαθήστε να μάθετε τι πραγματικά σας ζητάει. Αυτό που φαίνεται σαν μια απλή ερώτηση μπορεί να μην είναι. “Τι έχεις ακούσει για αυτό;” “Τι λες γι ‘αυτό;” “Το σεξ μπορεί να σημαίνει πολλά διαφορετικά πράγματα, πες μου τι ξέρεις να συμπληρώσω τα υπόλοιπα”. Και μετά δείτε τι κατάλαβαν “Σου απάντησα στην ερώτησή σου;” ή “Αν ήταν να το εξηγήσουμε στην αδελφή σου, πώς θα το έλεγες;”

Επιβραβεύστε τους για την ερώτηση. Αντιμετωπίστε κάθε ερώτηση με σεβασμό. “Καλή ερώτηση!” Να είστε ευτυχείς που το παιδί σας νιώθει αρκετά άνετα για να σας μιλήσει για θέματα σεξουαλικότητας.

Να είστε θετικοί. Μιλάτε συχνά για τις χαρές της σεξουαλικότητας. Είναι τόσο εύκολο, όταν μιλάμε για τη σεξουαλικότητα με παιδιά να επικεντρωνόμαστε στις αρνητικές συνέπειες του απροστάτευτου σεξ. Η σεξουαλικότητα του είναι ένα δώρο, και η έκφραση της με υπεύθυνο τρόπο, είναι ένα σημαντικό μέρος μιας ενήλικης σχέσης.

Διερευνήστε τις δικές σας απόψεις πάνω στο σεξ.  Παιδιά που αισθάνονται ότι μπορούν να μιλήσουν με τους γονείς τους για το σεξ, είναι λιγότερο πιθανό να συμμετέχουν σε υψηλού κινδύνου συμπεριφορές ως έφηβοι. Εάν είστε πολύ άβολα με το θέμα, διαβάστε βιβλία και συζητήστε για αυτά που σας απασχολούν με έναν έμπιστο φίλο, συγγενή, γιατρό, ή ψυχολόγο.

Χρησιμοποιήστε καθημερινές καταστάσεις. Τηλεοπτικά προγράμματα δίνουν ευκαιρίες αλλά και οι ζωές και επιλογές άλλων. Το σεξ είναι ένα κανονικό μέρος της οικογενειακής ζωής και όχι ένα ειδικό θέμα.

Έχετε βιβλία για το παιδί σας να διαβάσει, ή να κοιτάξετε μαζί. Δείτε παρακάτω.

Τα παιδιά πιάνουν τον τόνο μας. Διατηρήστε την ψυχραιμία σας και δώστε τις βασικές επιστημονικές πληροφορίες.

Κρατήστε την αίσθηση του χιούμορ σας και μη διστάζετε να μιλήσετε για τη δική σας δυσφορία.

Μιλάτε ξανά και ξανά για το σεξ. Πολλά μαθήματα θα πρέπει να επαναληφθούν. Αφήστε την πόρτα ανοιχτή για να επανεξεταστεί το θέμα. “Αν θες να μάθεις περισσότερα κάποια στιγμή, ρώτα με. Είμαι πραγματικά περήφανος για σένα και τις ερωτήσεις σου. ”

Μην απαντάτε με πάρα πολλές πληροφορίες. Κρατάμε απαντήσεις σύντομες και απλές. Μετά ρωτάμε, “Υπάρχει κάτι άλλο που θα ήθελες να ξέρεις;”

Εξηγήστε τις οικογενειακές σας αξίες. Τα γεγονότα δεν είναι αρκετά. Το σεξ και η αναπαραγωγή είναι ένα κομμάτι αλλά μόνο εσείς μπορείτε να διδάξετε της αξίες σας. Σκεφτείτε τα μηνύματα που θέλετε να μεταφέρετε σχετικά με τη σεξουαλικότητα. Αφορούν στην αγάπη, την οικειότητα, τη φροντίδα και το σεβασμό εαυτό και άλλους.

Στην ατάκα «τα ξέρω αυτά» απαντάτε: «Πώς θα αισθανόσουν τα το συζητήσεις μαζί μου ξανά;»